Szkodniki w uprawach pod osłonami — co zagraża Twoim roślinom w szklarniach i tunelach?
Uprawy prowadzone w szklarniach i tunelach foliowych stwarzają idealne warunki do rozwoju roślin — zapewniają ochronę przed czynnikami atmosferycznymi, stabilną temperaturę i wilgotność oraz kontrolowane środowisko. Niestety, to samo środowisko, które sprzyja roślinom, może stać się rajem dla wielu niebezpiecznych szkodników. Ich obecność może szybko przełożyć się na spadek plonów i jakość upraw, dlatego warto wiedzieć, z czym mamy do czynienia i jak działać.
Najczęstsze szkodniki atakujące rośliny w tunelach i szklarniach
Mszyce
Te drobne owady stanowią poważne zagrożenie dla wielu gatunków roślin. Najczęściej mają zieloną, czarną lub szarą barwę i osiągają długość 1–3 mm. W krótkim czasie potrafią stworzyć liczne kolonie.
- Objawy – zwijanie się i deformacje liści, spowolnienie wzrostu, pojawienie się lepkiej wydzieliny (spadzi), która może prowadzić do rozwoju pleśni sadzowej.
- Szkodliwość – ssą soki roślinne, osłabiając tym samym rośliny i mogąc przenosić wirusy.
Przędziorki
To mikroskopijne roztocza, które szczególnie dobrze rozwijają się w warunkach suchego powietrza — typowego dla ogrzewanych szklarni.
- Objawy – mozaikowe żółte plamy na liściach, nitkowate pajęczynki, stopniowe zamieranie liści.
- Szkodliwość – żerują na spodniej stronie liści, wysysając soki komórkowe.
Mączliki szklarniowe
Białe, skrzydlate owady przypominające maleńkie ćmy, które bardzo szybko się rozmnażają.
- Objawy – osłabienie roślin, żółknięcie liści, obecność lepkiej wydzieliny i rozwoju grzybów sadzakowych.
- Szkodliwość – uszkadzają rośliny bezpośrednio oraz pośrednio, przez wydzieliny i przenoszenie chorób.
Wciornastki
Trudne do zauważenia gołym okiem, ale bardzo uciążliwe. Występują głównie w miejscach o wysokiej temperaturze i niskiej wilgotności.
- Objawy – srebrzyste plamy na liściach, zniekształcenia pąków i kwiatów, widoczne czarne punkty będące odchodami.
- Szkodliwość – wysysają soki, uszkadzają tkanki roślinne i mogą przenosić groźne wirusy.
Jak szkodniki wpływają na rośliny i plony?
Niepozorne owady i roztocza potrafią w krótkim czasie doprowadzić do spustoszenia całych upraw. Ich negatywny wpływ obejmuje:
- Fizyczne uszkodzenia liści, kwiatów i owoców, co osłabia fotosyntezę i zdolność rozwoju.
- Spowolniony wzrost i deformacje roślin, które wpływają na ich jakość handlową.
- Rozprzestrzenianie chorób, szczególnie wirusowych i grzybowych, co może mieć katastrofalne skutki dla całych upraw.
- Straty ekonomiczne wynikające z obniżonego plonu i konieczności inwestycji w środki ochrony roślin.
Skuteczne monitorowanie i identyfikacja szkodników
Im szybciej zauważysz pierwsze oznaki obecności szkodników, tym większa szansa na ograniczenie strat. Poniżej opisujemy podstawowe techniki obserwacji i identyfikacji:
Metody monitoringu:
- Codzienna kontrola roślin – sprawdzaj liście (szczególnie od spodu), pąki i łodygi pod kątem zmian.
- Pułapki lepowe – żółte tablice są skuteczne w wyłapywaniu mszyc, mączlików i wciornastków.
- Lupy i mikroskopy – przydatne przy rozpoznawaniu drobnych szkodników i ich jaj.
Wskazówki dotyczące identyfikacji:
- Zwracaj uwagę na charakterystyczne ślady żerowania (plamy, zniekształcenia, pajęczynki).
- Poznawaj cykl życia szkodników, by przewidzieć kolejne fazy rozwoju.
- Korzystaj z literatury branżowej, aplikacji rolniczych i doradztwa fitosanitarnego.
Metody zwalczania szkodników w uprawach pod osłonami
Zwalczanie biologiczne
W ekologicznych gospodarstwach to podstawa. Obejmuje m.in.:
- Wypuszczanie naturalnych wrogów – biedronki (na mszyce), dobroczynki (na przędziorki).
- Biopreparaty z grzybami owadobójczymi – np. Beauveria bassiana.
- Rośliny towarzyszące, które przyciągają drapieżniki lub odstraszają szkodniki.
Zwalczanie chemiczne
Stosowane jako ostateczność lub w połączeniu z innymi metodami.
- Insektycydy selektywne – działają na konkretne gatunki, ograniczając wpływ na owady pożyteczne.
- Środki oparte na olejach roślinnych lub parafinowych – skuteczne i bezpieczniejsze w warunkach szklarniowych.
- Stosowanie zgodne z zasadami integrowanej ochrony roślin, rotacja środków i przestrzeganie okresów karencji.
Zwalczanie mechaniczne i fizyczne
- Usuwanie ręczne – np. w przypadku dużych mszyc.
- Zamgławianie termiczne – rozprowadzanie środków ochrony przy pomocy mgły termicznej.
- Usuwanie zainfekowanych części roślin – by ograniczyć dalsze rozprzestrzenianie się szkodników.
Ochrona upraw pod osłonami to nie tylko walka ze szkodnikami, ale przede wszystkim świadoma prewencja i szybkie reagowanie. Poznaj wroga, monitoruj uprawy regularnie, stosuj metody zrównoważone i dostosowane do skali zagrożenia. Dzięki temu Twoje rośliny będą zdrowe, plony wysokie, a inwestycja w uprawy pod osłonami – w pełni opłacalna.
Chcesz, by Twój tunel foliowy lub szklarnia były wolne od szkodników? Postaw na regularne kontrole i przemyślane strategie ochrony. Jeśli potrzebujesz kompleksowej pomocy, koniecznie sprawdź naszą ofertę. Doświadczeni specjaliści DE RAT Pieńkowski zawsze i chętnie służą kompleksową pomocą!
